Suriye, ABD’nin kısmi yaptırım muafiyeti için sunduğu sekiz maddelik koşul listesine yazılı yanıt verdi. Reuters’ın gördüğü mektuba göre Şam yönetimi, koşulların çoğunu yerine getirdiğini iddia etti fakat bazı başlıklarda Washington ile “karşılıklı anlayış” gerektiğini belirtti.
ABD’nin talepleri arasında kimyasal silah stoklarının yok edilmesi ve yabancıların üst düzey yönetim pozisyonlarına getirilmemesi gibi maddeler bulunuyordu.
14 yıllık savaşın ardından harap olan Suriye ekonomisi, ciddi bir yaptırım gevşemesine ihtiyaç duyuyor. Suriye üzerindeki yaptırımlarımların kaldırılması, yaklaşık 2 milyon Suriyeliye ev sahipliği yapan Türkiye için de önemli bir konu haline geldi.
ABD’NİN TALEPLER, SURİYE’Yİ ZORLADI
ABD, Ocak ayında bazı yaptırımları altı ay süreyle askıya almış fakat bunun etkisi sınırlı kalmıştı. Mart ayında Reuters, üst düzey ABD yetkilisi Natasha Franceschi’nin Suriye Dışişleri Bakanı Asad Hasan el-Şeybani’ye Brüksel’deki bir bağış konferansında talepleri bizzat ilettiğini bildirmişti.
Şeybani, Cuma günü BM Güvenlik Konseyi’ne hitabında kimyasal silahlar ve Suriye’de kayıp ABD vatandaşları konularında adım attıklarını vurguladı. Reuters tarafından görülen dört sayfalık mektup da Şeybani’nin kamuya açık ifadeleriyle örtüşüyor.
Mektupta, Suriye’nin kayıp ABD’li gazeteci Austin Tice’ın bulunması için dışişleri bakanlığı bünyesinde bir irtibat ofisi kuracağı taahhüt ediliyor. Ayrıca kimyasal silahlarla mücadele konusunda küresel silah denetim kuruluşlarıyla işbirliğinin güçlendirildiği belirtiliyor.
Ancak mektup, aslen Suriye’li olmayan HTŞ militanlarının ülkeden çıkarılması ve ABD’nin terörle mücadele operasyonlarına izin verilmesi gibi bazı kilit talepler konusunda net bir ilerleme sunmuyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Suriye’nin yanıtını aldıklarını doğruladı fakat değerlendirme sürecinin sürdüğünü ve şu aşamada açıklama yapmayacaklarını bildirdi.
CAN ALICI İKİ MESELE
Yabancı militanlar konusunda Suriye, daha önce atanmış altı yabancı militana, yeni Suriye ordusunda askeri rütbelerinin verilmesinin askıya alındığını kaydetti. Ancak bu kişilerin mevcut rütbelerinin geri alınıp alınmadığına dair bir bilgi verilmedi.
Ayrıca ABD’nin terörle mücadelede koordinasyon talebine “karşılıklı anlayış” gerektiren bir mesele olduğu yanıtı verildi.
Suriye, yeni hükümetinin ABD ve Batı çıkarlarına yönelik herhangi bir tehdide izin vermeyeceğini belirtti. Fakat uygulanacak önlemler konusunda ayrıntıya girilmedi.
Mektup, Suriye’nin İsrail dahil herhangi bir tarafa tehdit oluşturmasına izin verilmeyeceğinin de sözünü veriyor. Filistinli grupların faaliyetlerini izlemek için bir komite kurulduğu ve devlet kontrolü dışındaki silahlı grupların tolere edilmeyeceği belirtildi.
Bu açıklama, Suriye’nin İslami Cihad örgütünden iki yetkiliyi gözaltına almasının hemen öncesine denk geldi. Suriye ile ABD arasında Ürdün’ün başkenti Amman’da IŞİD’le mücadele konusunda doğrudan görüşmeler yapıldığı da ilk kez ortaya çıktı.
ABD’li ve Suriyeli kaynaklar, mektubun beş koşulu tamamen karşıladığını fakat kalanların hala çözüm beklediğini belirtti.
